در میانه آیه 191 سوره بقره آمده است: …وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ … همانا فتنه از قتل بدتر است. برایم جالب بود که بدانم منظور از فتنه در این آیه قرآن چیست؟

درباره این آیه، بزرگان چه گفته‌اند؟

پیامبر خدا؛ حضرت محمد

هنگامی که فتنه‌ها مانند قطعات شب تاریک بر شما مشتبه شوند، پس به قرآن پناه ببرید … براى قرآن ظاهرى و باطنى است. ظاهر آن حكمت و باطن آن دانش است. [كافى ، ج 2، ص 599 ، ح 2]

چقدر جالب است که پیامبر، بلافاصله پس از اینکه می‌گوید به قرآن مراجعه کنید، تاکید می‌کند که قرآن ظاهر و باطنی دارد، اما هر دو آن برای شما کاربردی است. بر خلاف آنچه امروز، بعضی می‌گویند شما نمی‌توانید قرآن را بخوانید، پس آن را در گوشه‌ای نگه دارید!

امیرالمومنین؛ امام علی در نهج‌البلاغه

امیرالمومنین، امام علی در خطبه 50 نهج‌البلاغه چنین فرموده است: ابتدای‌ پیدایش فتنه‌ها، هواهایی‌ است که پیروی‌ می‌‌شود، و احکامی که بدعت گذاشته می‌شود. که در آن با کتاب خدا مخالفت می‌شود.و بر غیر دین خد، مردانی بر مردانی حکومت پیدا می‌کنند.

در اینجا هم حضرت امیر می‌فرمایند در فتنه، با قرآن و احکام آن مخالفت می‌شود. هنگامی که این کلام را در کنار کلام پیامبر بگذاریم، مانند روز روشن می‌شود که منظور از فتنه چیست و چه باید کرد!

فتنه چیست و چه باید کرد؟

در کلام حضرت امیر می‌توان دید که فتنه، تغییر دین و احکام آن است. فتنه، حکمرانی مردانی غیرخدایی است. زمانی که احکام خداوند در جامعه‌ای زیرپا گذاشته می‌شود، حرام خدا حلال و حلال خدا حرام می‌شود، فتنه رخ داده است.

در چنین موقعیتی، به دستور پیامبر خدا، باید به قرآن پناه ببریم و بدانیم که همان فتنه‌گران، مانع خواندن قرآن می‌‌شوند و می‌گویند قرآن نزد ماست!

آنچه گفتم اشتباه بود؟

ممکن است خواننده این نوشتار، برداشت مرا از تفسیر «فتنه از قتل بدتر است» اشتباه بداند. این، برداشت من از آیه و کلام بزرگان بود. شما هم می‌توانید برداشت خود را داشته باشید. جای جدلی هم نیست! نه من از دین شما پیروی می‌کنم و نه شما از دین و آیین من پیروی کنید.